BAŞARIYA GİDEN YOLDA MOTİVASYON

Motivasyon nedir?

Motivasyon, günlük hayatta her yaş grubundan insanın sıkça kullandığı bir kelime haline gelmiştir. Peki nedir bu motivasyon?

Motivasyon kelimesi Latince “movere” kökünden gelen, İngilizce ve Fransızca “motive” kelimesinden türetilmiştir. Movere; hareketlendirme, motive ise isteklendirme, güdüleme anlamlarına gelmektedir. Bu iki kelime kökünü “kişinin harekete geçmesini sağlayan istek duygusu, güdülenme” olarak birleştirebiliriz.  “Yeterince istersen her şey olur.” yargısının bu kapsamda doğru olduğunu söylemek mümkündür ancak bu isteğin eyleme geçmeye yönelik olan yoğun güdülenme duygusuna motivasyon diyebiliriz.

Motivasyonun harekete geçirici, hareketi devam ettirici/sürdürücü ve olumlu yöne itici olmak üzere üç temel özelliği vardır. Her birey, farklı ilgi alanlarında farklı seviyelerde motivasyon düzeyine sahiptir.

Nasıl Motive Olunur?

Motivasyon olmaksızın çaba, çaba olmaksızın başarı olmaz. Ancak motivasyon için gerekli olan ilk şey çalışmayı bir ihtiyaç olarak hissetmektir. Bu da kişinin içselleştirilmiş bir hedefinin olmasına bağlıdır. Çocuk ve ergenlerde genelde ilk dikkat edilen nokta çalışma davranışıdır. Ancak en temelde olması gereken çocuk ya da ergenin bu çalışmaya ihtiyaç duyar hale gelmesidir. Sadece yapmak zorunda olduğu için  ya da anne babası istiyor diye çalışma davranışı gösteren çocuklar, uzun sürece yayılmış dönemlerde tökezleyebilmektedirler. Ne yapması gerektiği konuşulmadan önce bunu neden yaptığına çocuğun kendisi ikna olmalıdır.

Yukarıda belirttiğimiz gibi motivasyonun harekete geçirici etkisinin yanında hareketi devam ettirici etkisi de vardır. Bireyin zorlandığı süreçlerde kendi içinde onu yeniden harekete geçirecek, pes etmesine engel olacak bir hayalinin olması gerekmektedir. Soyut düşünme becerisi henüz gelişmemiş çocuk ve ergenlerde hedeflerin çok daha somut olarak sunulması gerekmektedir. Öğüt vermek, gelecekten bahsetmek vb. soyut açıklamalar onları bir hedefe yönlendirmekte somut veriler kadar etkili olamamaktadır.

Hedef sahibi olmanın yanı sıra uzun bir süreç gerektiren ya da direkt olarak yapılacak iş/çalışılacak konu miktarının yoğun olduğu durumlarda uzun süreli motivasyon için işi/konuyu parçalara bölmek yararlıdır. Zihin, ufak parçalara ayrılmış işi daha ufak algılayacaktır. Bu da kaygıyı kontrol altında tutmaya yardımcı olacaktır.

Yine çocuk ve ergenleri ele alırsak hedeflerin kısa ve uzun vadeli olarak ayrılmaları motivasyonun devamlılığında önemlidir. Bu ne demektir? Çocuklar yetişkinler kadar ileriye yönelik düşünemezler. Hedefe giden yolda çeşitli duraklar yaratmak onları pes etmekten alıkoyar. Günümüz eğitim sisteminde belirli dönemeçlerde yapılan önemli sınavlarda çocukların en çok yaşadığı duygu “Yapıyorum, yapıyorum hiç bir şey olmuyor.” duygusudur. Bu da onları bunaltmaktadır. Günlük ve haftalık hedeflere göre plan yapmak, planı uygulamak onlara yol aldığını gösterir ve çalışmalarını devam ettirmelerini sağlar.

Motivasyon Değişimlerinde Neler Yapılabilir?

Motivasyon her bireyde zaman zaman düşer ve yükselir. Bu durum son derece normaldir. Önemli olan düşüş yaşanan zamanlarda bu durumun nedenlerini bilmek ve zarar verici noktaya gelmeden önüne geçebilmektir. Bu gibi dönemlerde geçmişte yapılanlara yeniden bakmak umutsuzluk duygusunu, yapabilirim duygusuna çevirmeyi kolaylaştırır. Aslında tüm bunları bir kenara bırakırsak kendine inanmak gidilmek istenen yolda en büyük motivasyondur. Burada ailelerin çocuklarına verebileceği en büyük motivasyon çocuğuna inanmaktır. Çünkü bir çocuk, özellikle de bir ergen; henüz tam olarak ailesinden ayrışmadığı bu dönemde kendisine olan inancının gücünü ona inananlardan alacaktır.